Kisha Katolike në Poloni është afër një krize ekzistenciale. Për një nga vendet më katolike në botë, dhe atdheun e Papa Gjon Palit II, kjo është e paprecedentë. Polonia nuk po bëhet një vend ateist brenda natës, por prirja është padiskutim drejt sekularizimit, veçanërisht midis polakëve të rinj. Kjo do të ketë pasoja të rëndësishme politike për partinë konservatore kombëtare në pushtet Ligj dhe Drejtësi (PiS), e cila ka lidhje të ngushta me kishën. Ndërkohë, zgjedhjet e ardhshme parlamentare të vendit do të mbahen këtë vjeshtë.
Besimi katolik ka qenë prej kohësh një nga shtyllat dalluese të polonizmit dhe ka luajtur një rol të rëndësishëm në procesin e krijimit të kombit. Në kohët e ndarjeve, pushtimit nazist dhe komunizmit, kisha katolike e portretizoi veten si një bastion i rezistencës në kërkimin e gjatë për pavarësinë polake. Pas vitit 1989, ajo rifitoi tokën dhe pronat që kishte humbur pas Luftës së Dytë Botërore, me një rritje të konsiderueshme dhe u kthye në një rol parësor në sferën publike. Kishte shpesh klerikë të pranishëm në festime të ndryshme laike (si hapja e restoranteve të McDonald’s) ose për të futur mësime fetare në shkolla.
Pavarësisht fuqisë së dukshme politike të kishës katolike në Poloni sot, ajo mund të ketë tejkaluar kufijtë e saj dhe të ketë filluar të tjetërsojë qytetarë më të moderuar. Ashtu si shtetet e tjera në Evropë, Polonia tashmë po bëhej gradualisht më laike, veçanërisht në mesin e të rinjve. Rreth një e katërta e të gjithë polakëve nuk shkojnë në kishë, me përqindjen e atyre që janë 35 vjeç e lart në një të tretën. Mosha, arsimi dhe vendi i banimit duket se janë përcaktues të rëndësishëm të laicizimit.
Por përtej tendencës graduale të gërryerjes së besimit fetar, ka edhe një qëndrim më kritik ndaj kishës dhe klerit dhe është e lehtë të shihet se çfarë i largon njerëzit: intoleranca, arroganca, pikëpamjet e vjetruara, makinacionet financiare dhe skandali. Vetëm kohët e fundit, akuzat rreth Gjon Palit II që mbulonte në mënyrë proaktive grabitqarët seksualë tronditën vendin. Pikëpamjet e vijës së ashpër të kishës, hipokrizia e saj dhe përfshirja e saj e vazhdueshme e pa maskuar në politikën polake kanë qenë pikat e fundit për shumë njerëz.
Nuk është për t’u habitur që njerëzit që identifikohen si të majtë apo liberalë nuk janë më simpatikë ndaj pranisë së fesë dhe kishës në hapësirën publike dhe shumica janë votues të PiS. Ndërkohë, të rinjtë nuk e shohin axhendën e përgjithshme konservatore tërheqëse, duke kërkuar shpesh fytyra të reja në politikë, apo parti centriste, liberale dhe të majta. Në veçanti, të rejat janë votuese progresive.
Burimi i artikullit: https://www.theguardian.com/commentisfree/2023/apr/05/catholic-church-poland-law-and-justice-party-young-voters
Burimi i fotos: https://www.pexels.com/photo/leaflets-and-posters-attached-to-a-wall-in-city-5841086/