Një vrimë e zezë është një vend në hapësirë ku graviteti tërheq aq shumë sa edhe drita nuk mund të dalë jashtë. Graviteti është kaq i fortë sepse materia është shtrydhur në një hapësirë të vogël. Kjo mund të ndodhë kur një yll po vdes.
Për shkak se asnjë dritë nuk mund të dalë, njerëzit nuk mund të shohin vrimat e zeza. Ata janë të padukshëm. Teleskopët hapësinorë me mjete speciale mund të ndihmojnë në gjetjen e vrimave të zeza. Mjetet speciale mund të shohin se si yjet që janë shumë afër vrimave të zeza veprojnë ndryshe nga yjet e tjerë.
Sa të mëdha janë vrimat e zeza?
Vrimat e zeza mund të jenë të mëdha ose të vogla. Shkencëtarët mendojnë se vrimat e zeza më të vogla janë aq të vogla sa vetëm një atom. Këto vrima të zeza janë shumë të vogla, por kanë masën e një mali të madh. Masa është sasia e materies, ose “sendeve” në një objekt.
Një lloj tjetër vrime e zezë quhet “yjore”. Masa e tij mund të jetë deri në 20 herë më shumë se masa e diellit. Mund të ketë shumë, shumë vrima të zeza me masë yjore në galaktikën e Tokës. Galaktika e Tokës quhet Rruga e Qumështit.
Si formohen vrimat e zeza?
Shkencëtarët mendojnë se vrimat më të vogla të zeza u formuan kur filloi universi. Vrimat e zeza yjore krijohen kur qendra e një ylli shumë të madh bie në vetvete, ose shembet. Kur kjo ndodh, ajo shkakton një supernova. Një supernova është një yll në shpërthim që shpërthen në hapësirë një pjesë të yllit. Shkencëtarët mendojnë se vrimat e zeza supermasive u krijuan në të njëjtën kohë me galaktikën në të cilën ndodhen.
A mundet një vrimë e zezë të shkatërrojë Tokën?
Vrimat e zeza nuk qarkullojnë në hapësirë duke ngrënë yje, hëna dhe planetë. Toka nuk do të bjerë në një vrimë të zezë sepse asnjë vrimë e zezë nuk është aq afër sistemit diellor që Toka ta bëjë këtë. Edhe nëse një vrimë e zezë me të njëjtën masë si dielli do të zinte vendin e diellit, Toka përsëri nuk do të binte brenda. Vrima e zezë do të kishte të njëjtën gravitet si dielli. Toka dhe planetët e tjerë do të rrotullohen rreth vrimës së zezë ashtu siç rrotullohen rreth diellit tani. Dielli nuk do të kthehet kurrë në një vrimë të zezë. Dielli nuk është një yll mjaft i madh për të bërë një vrimë të zezë.
Si po i studion NASA vrimat e zeza?
NASA po përdor satelitë dhe teleskopë që po udhëtojnë në hapësirë për të mësuar më shumë rreth vrimave të zeza. Këto anije kozmike i ndihmojnë shkencëtarët t’u përgjigjen pyetjeve rreth universit.
Burimi i artikullit: https://www.nasa.gov/audience/forstudents/k-4/stories/nasa-knows/what-is-a-black-hole-k4.html
Burimi i fotos: https://www.freepik.com/free-photo/galaxy-night-view_13140031.htm#query=black%20hole&position=0&from_view=search&track=ais