Nëse humbësh vetëm një orë gjumë natën, ndikimi mund të duket i vogël. Por studimet tregojnë një realitet të kundërt: edhe një mungesë e vogël gjumi mund të ulë ndjeshëm përqendrimin, alertësinë, dhe efikasitetin në punë.
Çfarë zbuluan studimet?
- Meta-analiza e 44 studimeve nga Qendra e Kronobiologjisë në Basel tregon se vetëm një natë me gjumë të kufizuar (rreth 4 orë) shkakton:
- rritje të ndjeshme të lodhjes subjektive,
- overtime reagimesh më të ngadalta dhe më shumë “lapsus” në vëmendje të vazhdueshme ESRS+1PubMed+1.
- University of Pennsylvania dhe hulumtime të tjera tregojnë se humbja e vetëm një ore gjumë për disa ditë rresht mund të ulë përqendrimin deri në 30% dhe të shkaktojë edhe probleme në vendimmarrje dhe ndjenjat emocionale .
- Edhe pse efekti nuk prek menjëherë kujtesën pune apo kontrollin, vëmendja e përqendruar është ai komponenti më i prekshëm nga privatimi i gjumit .
Pse ndodh kjo?
- Reduktimi i aktivitetit në hipokampus: hulumtimi i Harvard-it tregon se tejzgjatja pa gjumë ngadalëson punën e hipokampusit, duke çuar në probleme në formimin e kujtimeve të reja dhe përpunimin e informacionit .
- Ngadalësim i refleksit dhe përqendrimit për shkak të lodhjes së përgjithshme mendore (sleepiness)
Si reflektohet mungesa e gjumit në përditshmëri?
- Zgjimi i vështirë çdo mëngjes dhe ndjesia e rehatshme e trurit të mpirë.
- Humbje durimi dhe kontrolli emocional.
- Ulje efikase në punë ose studim për detyra që kërkojnë fokus.
- Mungesë ideash kreative apo të reja, për shkak të ngadalësimit të trurit .
Si ta mbrojmë përqendrimin dhe shëndetin mendor?
- Respekto një orar gjumi fiks: rreth 7–9 orë gjumë natën.
- Shmang ekranin 30 minuta para gjumit – drita blu pengon prodhimin e melatoninës.
- Organizo pushime të shkurtra gjatë ditës, veçanërisht kur ndihesh i lodhur.
- Evito kafet e tepërta pas orës 16:00, për të ruajtur ritmin natyror të gjumit.
- Kujdes ndaj stresit dhe teknikave rilaksuese – meditimi apo shëtitjet para gjumit ndihmojnë në cilësinë e gjumit.
