Në një botë gjithnjë e më digjitale, ku teknologjia është pjesë e pandashme e jetës së përditshme, fëmijët nuk mbeten jashtë këtij realiteti. Tabletat, telefonat inteligjentë, televizorët dhe kompjuterët janë bërë shoqërues të hershëm të tyre. Por me gjithë përfitimet që sjell qasja në informacion dhe edukim interaktiv, shtrohet pyetja: kur bëhet ekrani mjet ndihmues dhe kur kthehet në rrezik?
Dobitë e teknologjisë në zhvillimin e fëmijës
Përdorimi i moderuar i teknologjisë mund të jetë tejet i dobishëm. Aplikacionet edukative ndihmojnë në zhvillimin e gjuhës, mendimit logjik dhe kreativitetit. Video-t e përzgjedhura mund të sjellin njohuri mbi botën, kulturat dhe mësime të rëndësishme jetësore. Për më tepër, në epokën digjitale, të dish të përdorësh teknologjinë është një aftësi jetike.
Kur teknologjia kalon në anën e dëmshme
Problemi lind kur përdorimi i ekranit bëhet i pakontrolluar, i gjatë dhe pa qëllim edukativ. Studimet tregojnë se koha e tepruar para ekranit lidhet me:
- Vonesë në të folur dhe aftësi sociale,
- Probleme me gjumin,
- Rritje të agresivitetit apo pasivitetit,
- Varësi digjitale dhe mbyllje ndaj botës reale.
Fëmijët nën 2 vjeç, për shembull, kanë nevojë të mësojnë përmes ndërveprimit fizik dhe emocional, jo përmes një ekrani.
Roli i prindërve dhe edukatorëve
Ekrani nuk duhet të zëvendësojë prindin, kujdestarin apo edukatorin. Përkundrazi, ata duhet të jenë udhërrëfyes të fëmijës në botën digjitale. Prindërit duhet të:
- Vendosin kufij të qartë për kohën para ekranit,
- Përzgjedhin përmbajtje cilësore dhe të përshtatshme për moshën,
- Ndajnë kohë për të ndjekur përmbajtjen bashkë me fëmijën dhe të flasin për të,
- Inkurajojnë lojën fizike, leximin dhe aktivitetet në natyrë.
Ekranet nuk janë armik – por duhet menaxhuar me kujdes
Nuk është teknologjia ajo që dëmton, por mënyra si e përdorim. Kultura digjitale është tashmë pjesë e pandashme e jetës së fëmijëve. Por rregullat, përzgjedhja dhe balanca janë çelësi për ta kthyer teknologjinë në aleat të zhvillimit dhe jo në pengesë.
Në fund të ditës, fëmija nuk ka nevojë për një ekran që i jep një botë virtuale të përsosur. Ka nevojë për një të rritur që i jep kohë, vëmendje dhe një botë reale për ta zbuluar.