Më shumë se 500 vjet përpara se të themelohej Universiteti i Oksfordit, Universiteti Nalanda i Indisë ishte shtëpia e nëntë milionë librave dhe tërhoqi 10,000 studentë nga e gjithë bota.
E themeluar në vitin 427 të erës sonë, Nalanda konsiderohet universiteti i parë rezidencial në botë, një lloj institucioni mesjetar Ivy League, shtëpia e nëntë milionë librave që tërhoqi 10,000 studentë nga e gjithë Azia Lindore dhe Qendrore. Ata u mblodhën këtu për të mësuar mjekësinë, logjikën, matematikën dhe – mbi të gjitha – parimet budiste nga disa prej studiuesve më të nderuar të epokës. Siç tha dikur Dalai Lama: “Burimi i të gjithë njohurive [budiste] që kemi, ka ardhur nga Nalanda”.
Në më shumë se shtatë shekujt që Nalanda lulëzoi, nuk kishte asgjë tjetër si ajo në botë. Universiteti monastik i paraprin Universitetit të Oksfordit dhe universitetit më të vjetër të Evropës, Bolonjës, për më shumë se 500 vjet. Për më tepër, qasja e ndritur e Nalandës ndaj filozofisë dhe fesë do të ndihmonte në formimin e kulturës së Azisë shumë kohë pasi universiteti pushoi së ekzistuari.
Është interesante se monarkët e Perandorisë Gupta që themeluan universitetin monastik budist ishin hindu të devotshëm, por dashamirës dhe pranues ndaj budizmit dhe entuziazmit intelektual budist dhe shkrimeve filozofike në rritje të kohës. Traditat kulturore dhe fetare liberale që u zhvilluan nën sundimin e tyre do të përbënin bërthamën e kurrikulës akademike multidisiplinare të Nalandës, e cila përziente budizmin intelektual me një njohuri më të lartë në fusha të ndryshme.
Sistemi i lashtë mjekësor indian i Ayurveda, i cili është i rrënjosur në metodat e shërimit të bazuara në natyrë, u mësua gjerësisht në Nalanda dhe më pas migroi në pjesë të tjera të Indisë nëpërmjet të diplomuarve. Institucione të tjera budiste u frymëzuan nga dizajni i oborreve të hapura të kampusit të mbyllura nga sallat e lutjeve dhe dhomat e leksioneve. Dhe llaçi i prodhuar këtu ndikoi në artin kishtar në Tajlandë, dhe arti i metalit migroi prej këtu në Tibet dhe gadishullin Malajan.
Burimi i artikullit: https://www.bbc.com/travel/article/20230222-nalanda-the-university-that-changed-the-world
Burimi i fotos: https://www.pexels.com/photo/nalanda-archaeology-museum-in-india-10818318/