Në jetë jemi mësuar të kemi frikë nga gabimet. Qoftë në shkollë, në punë apo në marrëdhënie personale, një gabim shpesh shihet si diçka për t’u turpëruar ose për të shmangur. Por a është kjo e drejtë? Apo ndoshta gabimet nuk janë thjesht pengesa, por gurët themelorë të rritjes sonë personale dhe mendore?
Gabimi si mësim
Çdo herë që bëjmë një gabim, përballemi me diçka të re: një pasojë, një ndjenjë, një kuptim. Në këtë proces, ne:
- mësojmë çfarë të mos bëjmë herën tjetër,
- kuptojmë më mirë vetveten,
- zhvillojmë durimin dhe përulësinë.
Për shembull, një nxënës që dështon në një provim, nëse reflekton dhe punon më mirë pas dështimit, mund të arrijë më shumë sesa dikush që nuk ka provuar kurrë humbjen. Gabimi e forcon njeriun, nëse ai zgjedh të mësojë prej tij.
Gabimet nxisin kreativitetin dhe zbulimet
Disa nga zbulimet më të mëdha në histori kanë lindur si pasojë e gabimeve. Penicilina u zbulua aksidentalisht. Zbulimi i rrezeve X, madje edhe patatinat, kanë një histori pas gabimesh të paqëllimta.
Gabimet na detyrojnë të mendojmë ndryshe, të eksplorojmë zgjidhje të reja, të dalim nga rruga e zakonshme. Pa to, zhvillimi – personal apo shkencor – do të ishte i ngadaltë dhe i kufizuar.
Frika nga gabimet: pengesë për të mësuar
Në shumë raste, njerëzit nuk guxojnë të provojnë gjëra të reja nga frika e gabimit. Kjo frikë:
- na kufizon potencialin,
- na bën të zgjedhim rrugë më të sigurta por jo më të mira,
- na ndalon të zhvillojmë vetëbesimin dhe guximin.
Në fakt, ata që nuk gabojnë kurrë, shpesh nuk provojnë asgjë të re. Dhe kjo është më e dëmshme se vetë gabimi.
Si të mësojmë nga gabimet – pa u frikësuar prej tyre
Gabimet nuk kanë vlerë vetvetiu – ato marrin kuptim vetëm kur ne reflektojmë mbi to.
Për të nxjerrë mësim nga gabimet:
- Prano gabimin pa justifikime
- Pyet veten: Çfarë shkoi keq? Çfarë mund të bëj ndryshe?
- Mos e përsërit gabimin pa menduar
- Mos u turpëro nga ai – të gjithë gabojnë, por jo të gjithë mësojnë.
Përfundim
Gabimet janë më shumë se dështime – ato janë mësime të jetës. Nëse i shohim si një pjesë natyrale e rritjes, ato mund të na forcojnë, na ndihmojnë të mësojmë më shumë për veten dhe botën, dhe na shtyjnë të bëhemi më të mençur, më të përulur dhe më të qëndrueshëm.
Prandaj, po – gabimet janë pjesë e rritjes. Jo pengesë, por udhërrëfyes në rrugën drejt pjekurisë dhe suksesit.