Arresti kardiak është një emergjencë mjekësore që mund të ndodhë në çdo moment dhe konsiderohet një nga shkaqet kryesore të vdekjeve të papritura në botë. Ai ndodh kur zemra ndalon papritur së rrahuri, duke ndërprerë qarkullimin e gjakut dhe furnizimin me oksigjen të trurit dhe organeve të tjera vitale.
Çfarë ndodh kur zemra ndalon papritur
Në shumicën e rasteve, arresti kardiak shkaktohet nga çrregullime elektrike të zemrës – si fibrilacioni ventrikular ose takikardia ventrikulare – që e bëjnë zemrën të humbasë ritmin normal. Po ashtu, mund të ndodhë pas një infarkti, kur arteriet bllokohen dhe dëmtojnë muskulin e zemrës. Kur zemra nuk pompon më gjak, truri mbetet pa oksigjen dhe dëmtimet fillojnë brenda pak minutash.
Shkaqet që mund të çojnë në arrest kardiak
- Aritmi të rënda ose çrregullime elektrike.
- Infarkt në zemër për shkak të bllokimit të arterieve.
- Sëmundje të padijagnostikuara të zemrës, përfshirë probleme gjenetike ose strukturore.
- Mbidozë droge apo alkooli, goditje elektrike, trauma, alergji të rënda, çrregullime të elektroliteve dhe stres i fortë fizik ose emocional.
Pse minutat e para janë vendimtare
Sa herë që zemra ndalon, truri dhe organet e tjera nuk marrin oksigjen. Kjo sjell dëme të pakthyeshme në tru brenda 4–6 minutash. Çdo minutë pa ndërhyrje ul ndjeshëm shanset për mbijetesë. Ndihma e shpejtë si CPR dhe përdorimi i një defibrilatori është ajo që shpesh bën diferencën mes mbijetesës dhe humbjes së jetës.
Çfarë mund të bësh nëse je pranë dikujt që përjeton arrest kardiak
- Thirr urgjencën menjëherë.
- Filloni CPR për të mbajtur qarkullimin e gjakut.
- Përdorni një defibrilator (AED) nëse gjendet pranë, për të rikthyer ritmin normal të zemrës.
- Veproni shpejt, sepse ndërhyrja brenda minutave të para rrit ndjeshëm shanset për shpëtim.