Migrimi i tĂ« rinjve Ă«shtĂ« njĂ« fenomen global qĂ« po bĂ«het gjithnjĂ« e mĂ« i theksuar, veçanĂ«risht nĂ« vendet nĂ« zhvillim ose me sfida tĂ« mĂ«dha ekonomike dhe sociale. NĂ« shumĂ« shtete tĂ« Ballkanit, pĂ«rfshirĂ« ShqipĂ«rinĂ«, KosovĂ«n, MaqedoninĂ« e Veriut dhe BosnjĂ«n, njĂ« numĂ«r i madh tĂ« rinjsh po largohen çdo vit nĂ« kĂ«rkim tĂ« njĂ« tĂ« ardhmeje mĂ« tĂ« mirĂ«. Por pse po ndodh kjo? ĂfarĂ« i shtyn tĂ« rinjtĂ« tĂ« lĂ«nĂ« vendin e tyre, familjen, dhe kulturĂ«n me tĂ« cilĂ«n janĂ« rritur?
1. đą Mungesa e mundĂ«sive ekonomike
Në shumë vende, papunësia tek të rinjtë është jashtëzakonisht e lartë. Edhe ata që përfundojnë studimet universitare, shpesh përballen me një treg pune të kufizuar, paga të ulëta dhe kushte jo të favorshme. Kur nuk sheh perspektivë, largimi bëhet një zgjedhje e arsyeshme.
2. đ Arsimi dhe perspektiva e karrierĂ«s
ShumĂ« tĂ« rinj ndihen tĂ« zhgĂ«njyer nga sistemi arsimor qĂ« shpesh nuk i pĂ«rgatit pĂ«r tregun real tĂ« punĂ«s. Ata qĂ« kanĂ« mundĂ«si tĂ« studiojnĂ« jashtĂ« vendit, shpesh vendosin tĂ« mos kthehen mĂ« pas â pĂ«r shkak tĂ« kushteve mĂ« tĂ« mira tĂ« jetesĂ«s dhe mundĂ«sive pĂ«r zhvillim profesional.
3. đïž PakĂ«naqĂ«sia me sistemin politik dhe korrupsionin
Të rinjtë shpesh ndihen të përjashtuar nga proceset vendimmarrëse. Mungesa e meritokracisë, korrupsioni, dhe mungesa e transparencës i bëjnë ata të ndihen të pafuqishëm për të ndryshuar realitetin. Si pasojë, ata shohin emigrimin si shpëtimnga një sistem që nuk i dëgjon dhe nuk i mbështet.
4. đ§ Nevoja pĂ«r vetĂ«realizim dhe zhvillim personal
TĂ« rinjtĂ« kĂ«rkojnĂ« mĂ« shumĂ« se njĂ« pagĂ« â ata kĂ«rkojnĂ« njĂ« jetĂ« me kuptim, me mundĂ«si pĂ«r tĂ« mĂ«suar, pĂ«r tĂ« udhĂ«tuar, pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar karrierĂ« dhe pĂ«r tĂ« qenĂ« pjesĂ« e njĂ« shoqĂ«rie moderne dhe dinamike. Kur vendi i tyre nuk ua ofron kĂ«tĂ«, bota bĂ«het njĂ« alternativĂ« mĂ« e joshĂ«se.
5. đ„ ShĂ«rbime jo tĂ« mjaftueshme sociale dhe shĂ«ndetĂ«sore
Kjo është një arsye e shpesh nënvlerësuar. Sistemet e dobëta shëndetësore, mungesa e mbështetjes për shëndetin mendor, apo mungesa e sigurisë sociale, i shtyjnë të rinjtë të kërkojnë vende ku cilësia e jetës është më e lartë dhe më e sigurt.
6. đŹ Influenca e rrjeteve sociale dhe modeleve globale
Rrjetet sociale kanĂ« krijuar njĂ« realitet tĂ« ri ku tĂ« rinjtĂ« shohin pĂ«rditĂ« stile jete qĂ« nuk i gjejnĂ« nĂ« vendin e tyre. Kjo krijon presion aspirativ, njĂ« ndjesi mungese, qĂ« shpesh i shtyn drejt migrimit nĂ« vende ku mendojnĂ« se mund ta pĂ«rjetojnĂ« kĂ«tĂ« âjetĂ« mĂ« tĂ« mirĂ«â.
A është zgjidhja largimi?
Emigrimi nuk është gjithmonë zgjidhja më e lehtë. Ai vjen me sfida të reja: vetmi, përballje me kulturë tjetër, diskriminim, mungesë mbështetjeje emocionale, dhe ndonjëherë, edhe zhgënjim. Por kur alternativa në vendin e lindjes është mungesa e perspektivës, shumë të rinj vendosin të rrezikojnë.
ĂfarĂ« mund tĂ« ndryshohet?
Nëse duam që të rinjtë të qëndrojnë:
- Duhet të rindërtohet besimi te institucionet dhe mundësitë vendase
- Duhet të krijohen politika reale për punësim, arsim praktik dhe mbështetje biznesi
- Të rinjtë duhet të ndihen të dëgjuar, të përfshirë dhe të vlerësuar
- Duhet investim serioz në shëndet mendor, kultura rinore dhe hapësira për zhvillim
Përfundim
TĂ« rinjtĂ« nuk largohen vetĂ«m pĂ«r para. Ata largohen pĂ«r mundĂ«si, dinjitet, zhvillim dhe njĂ« jetĂ« me mĂ« shumĂ« perspektivĂ«. NjĂ« shoqĂ«ri qĂ« nuk arrin tâu ofrojĂ« kĂ«to, nuk humb thjesht qytetarĂ« â humb tĂ« ardhmen e vet.